Mooie Mina in Marrakech

De stoom beneemt me mijn zicht. Net als de bruine zeep waarmee ze stevig mijn gezicht en lichaam insopt. Het branderige gevoel in mijn ogen neemt me terug naar toen ik klein was, en ik met hetzelfde enthousiasme werd gewassen. Inclusief ogen. Zodat ik het keer op keer op een gillen zette. Deze keer niet. God, wat zou ik geven om weer die pijn te voelen. De enige die er toen was. Ze wast mijn arm, klopt op de andere zodat ze ook die onder handen kan nemen. Met zoveel liefde en geduld boent ze alle viezigheid van me af. Tikt op m’n rug om me te draaien zodat ik naakt voor haar zit. Zij overigens ook, maar het voelt niet vreemd. Niet raar, of onwennig. Ik voel me weer het klein meisje dat gewassen wordt, verzorgd en oneindig geliefd. Dat erna in een handdoek werd gewikkeld en als een kleine prinses in de zetel bij de verwarming werd gelegd. Gek hoe je dat als kind nooit echt beseft, maar nu geniet ik er eens zoveel van.

De catacomben vullen zich verder met stoom als ze een grote emmer over me heen plonst. Het water verwarmt me, omarmt me en ik voel me een baby in de baarmoeder. Veilig en verborgen, niets meer of minder. Ze is nog niet klaar en begint me te scrubben met een steen. Dezelfde die baba ook gebruikt. Vuil en stof rollen van mijn huid, tot er nieuwe laag tevoorschijn komt. Alsof ik opnieuw kan beginnen, en alle pijn en verdriet mee in de kleine gootsteen verdwijnt. Ze zit nu achter mij en wast mijn haart. ‘Zina’ zegt ze, net als mijn moeder me altijd noemde. Mooi. Je bent mooi, zegt ze. En ik sla mijn ogen dicht. Een moment voel ik mijn moeder dichtbij, alsof ze nooit echt is weggeweest.

Plots klopt ze op mijn rug en maakt een geldteken. ’50 diram” en ik kijk in paniek naar mijn vriendin die op de gloeiende stenen ligt. Ze ziet me niet, en ik kijk weer in die donkere ogen die zo hard op de mijne lijken. Lieve ogen, ogen van een moeder. Die moet zorgen voor haar kinderen. Haar kleinkinderen. Maar niet voor mij. Het is daar dat ik besef dat je maar één moeder hebt. Dat een ander van je kan houden, je kan wassen, maar nooit je ouder zal zijn. Dat je dat ook niet kan verwachten. En dat dat helemaal niet erg is. Een blik op mijn vriendin ontdooit me verder. Het geduld, enthousiasme en de onvoorwaardelijke vriendschap waarmee ze me de laatste maanden heeft bijgestaan is grenzeloos. En hoe ze elk vrij moment in haar nieuwe stad met me doorbrengt. Om me de mooiste kaftans te tonen, de perfecte geldbuidel te vinden. Hoe ze me meeneemt naar de beste couscous van de stad en verboden dakterrassen waar we stiekem Marokkaanse wijn nippen. Zelfs de onderhandelingen neemt ze van me over als we brandschoon in de inkomhal van de hamam staan. Baba moest het weten. Heeft hij een Marokkaanse dochter en klapt die dicht als het over prijzen gaat.

De zon brandt op ons gezicht als we weer in de drukke souk staan. De zware ijzeren deur is intussen weer dicht, alsof het allemaal een droom was. Op het plein in de verte staat mijn beste vriend en zijn lief. Net zo fris en fruitig als wij en hij pakt me vast. Je bent mooi zegt hij, en ik glimlach. Want ik weet dat hij het meent.

Gastblog van Yasmina El Messaoudi
Marrakech, maart 2019

hammam Y&L

Dames van Riad Orange

vrouwen.JPG

Het is de groepsnaam van onze WhatsApp-conversatie: Dames van Riad Orange. We appen (ai, mijn taal is blijkbaar aan het verhollandsen) over nieuwe hamamdoeken en servies, over het kasboek en de boodschappenlijst. We delen er goeie recensies van de gasten en vandaag sturen we elkaar een “happy International Women’s Day”.

Naar mijn gevoel houden de vrouwen in ons team de Riad Orange draaiende. Daarbij weten zij het eten en de sfeer te kruiden. Tuurlijk zijn er hier ook mannen in het spel: de helft van het eigenaarskoppel, de nachtwaker, de loodgieter,… het zijn de mannen die de gas doen branden, de klinken repareren en de vrouwen ambeteren. Neeeee, dat laatste is gelukkig niet waar maar de rest van het liedje klopt wel. Want oh-cliché de vrouwen poetsen, maken bedden op, wassen en koken.

Toen onze nieuwste kracht Hassan enkele dagen geleden als manusjes-van-alles bij het team kwam, wist hij meteen bij mij te scoren: “er zijn geen mannen-taken of vrouwen-taken, er zijn taken” waarna hij de was ophing en even later een stopcontact herstelde. Een uitspraak en situatie waar ik in Brussel niet bij zou stil staan. Maar in Marrakech hecht ik er groot belang aan en is het nuttiger dan dat ik hier een debatje zou modereren over gender equality. 

Dames van Riad Orange

Dames van Riad Orange

Dat Aziza pas op haar dertigste ging studeren is omdat ze als tienermeisje die kans niet kreeg. Nu combineert ze een opleiding met haar werk in de riad. Nezha greep de kans om bij Amal een opleiding te volgen. Deze organisatie geeft achtergestelde vrouwen de kans om zich via een restaurant training te versterken. Nadien zoekt Amal voor elke vrouw een stageplek en later een job in Marrakech. Zo kwam Nezha bij Riad Orange terecht waar ze meteen haar culinaire kunsten toont en de tajine orange op de kaart zet. Ik zie haar glunderen als ze over Amal spreekt en me een video toont. Nezha en ik spreken geen gemeenschappelijke taal maar met Google Translate, uitbeelden en een blik, lijken we elkaar te verstaan.

Vandaag op 8 maart staat er ’s ochtends een tentje op “mijn plein”. Vrouwen krijgen een roos, thee en informatie. Ik kan enkel Journée International des Femmes lezen, de rest van de teksten is in het Arabisch maar ik wil geloven dat het ook hier over kansen en talenten gaat. 

’s Middags wacht ik met onze gasten op de gids die hen de stad zal tonen. Ik verwacht een man als stadsgids maar er klopt een jonge vrouw aan de deur. Ik betrap er mezelf op verbaasd te zijn. Het lijkt alsof ze het aan me merkt. De gids schudt me meteen de hand “Hi I am Sara, happy International Women’s Day!”

Ik ga naar Marrakech

Op het moment dat ik beslis om Brussel in te ruilen voor Marrakech struikelt de Belgische politiek over het migratiepact. Een verdrag dat zou worden aangenomen op een internationale conferentie in jawel: Marrakech. In het parlement en de media gaat het non-stop over Marrakech-pact, Marrakech-coalitie, Marrakech-regering, Marrakech-crash… 

Ook in men hoofd draait het rond Marrakech. Als premier Charles Michel vol overtuiging aankondigt “ik ga naar Marrakech”, vul ik onmiddellijk aan: ik ook! En zo ligt de titel er voor deze blog en podcast. 

Als je de ene deur sluit, gaat er een andere open.

Eind 2018 werk ik quasi 3 jaar als vormingsverantwoordelijke bij Karavaan. Ik mag met een gevarieerde groep mensen werken, allemaal reisbegeleiders die houden van avontuur, die openstaan om te leren en ervaringen te delen. Samen met vrijwilligers sleutelde ik met succes aan een vernieuwde opleiding voor reisbegeleiders. Het is een boeiende werkomgeving vol waardering en positieve sfeer maar toch dien ik mijn ontslag in zonder een ander concreet plan.

Ik merk dat ik meer creatieve dingen wil maken en zo nu en dan sneller vooruit wil. Het is de radio-microbe die weer de kop op steekt. Ik studeerde radio aan het Rits en werkte zowat 12 jaar bij FM Brussel, dat wis je niet zomaar uit. Toen ik 3 jaar geleden voor het laatst op antenne ging, had ik ook nood aan verandering en een nieuwe omgeving maar was ik het radiomaken op zich verre van beu. Omdat de jobs bij de radio momenteel niet voor het grijpen liggen, moet ik het op een andere manier bekijken. Zal ik als freelancer werken, zal ik een podcast starten, waar ben ik goed in, wat wil ik doen,… om dat uit te zoeken, gun ik mezelf tijd.

Ik sluit de deur bij Karavaan, in de overtuiging dat er wel iets uit de bus zal komen. 

Al snel krijg ik een berichtje van Astrid, een Nederlandse touroperator in Marokko met een guesthouse in Marrakech. “Ken jij in je netwerk toevallig iemand die gastvrouw wil zijn in onze riad in Marrakech? We zoeken versterking!”

Ik ben op slag enthousiast en misschien wat impulsief maar dit lijkt op een goeie uitdaging op het juiste moment. Ik heb 10 jaar ervaring in toerisme als reisbegeleider, vooral in Afrika waar ik me goed voel. Een stad als Marrakech is een enorme inspiratie voor een podcast dus ik kan de radio-microbe laten broeien. En sinds enkele maanden is Rachid in men leven en hij woont toevallig ook in Marrakech. 

Het plan wordt snel concreet. Waardoor ik van het stadium job opzeggen zonder vooruitzicht, plots in het stadium (tijdelijk) verhuizen naar het buitenland zit. Ik ga werken als gastvrouw in een riad, een traditioneel gastenhuis. Ik zal een podcast uit de grond stampen en ik zal dichterbij de man zijn die ik lief heb.

Via deze website neem ik je mee naar mijn nieuwe stad, in mijn nieuwe leven met verhalen, foto’s én audio. Een andere deur gaat open… Marhaba, welkom!